Czym jest talerz zdrowego żywienia?

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego opracował talerz zdrowego żywienia, zastępując nim dotychczas obowiązującą i dobrze znaną piramidę zdrowego żywienia.

Zalecenia dotyczące zdrowego żywienia zostały zaprezentowane w trakcie Narodowego Kongresu Żywieniowego w październiku 2020 roku.

Zalecenia zdrowego żywienia

Zalecenia zdrowego żywienia zostały zaprezentowane w postaci talerza, na którym znajdują się różnorodne produkty w proporcjach zalecanych do spożycia w ciągu dnia przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Na stworzonej grafice pojawiają się także sugestie dotyczące spożywania niektórych produktów w większych lub mniejszych ilościach bądź rezygnacji z niektórych na rzecz innych.

Wskazuje się również na niej rodzaje aktywności fizycznej, które wspomagają utrzymanie właściwej masy ciała. Nowe zalecenia przygotowano w oparciu o badania naukowe krajowe i międzynarodowe nad wpływem diet i składników diet na zdrowie człowieka. Na ich podstawie sporządzono listę czynników, które mają najbardziej szkodliwy wpływ na zdrowie Polaków.

Jak wygląda talerz zdrowego żywienia?

Talerz zdrowego żywienia został podzielony na trzy części. Największa z nich zajmująca połowę talerza zawiera produkty takie jak warzywa i owoce. To właśnie one powinny stanowić połowę spożywanych w ciągu dnia produktów. Wskazuje się, że minimalna porcja warzyw i owoców powinna ważyć 400 gramów i zdecydowanie mają tu przeważać warzywa.

Tak ustawione przez naukowców normy wynikają z badań, na podstawie których stwierdzono, że dieta bogata w warzywa zmniejsza ryzyko zachorowań na choroby związane z układem krążenia takie jak: udar mózgu, zawał serca, nadciśnienie tętnicze, a także nowotwory, szczególnie te złośliwe oraz cukrzycę i właśnie otyłość.

Druga część talerza została podzielona na produkty zbożowe i białkowe. Produkty zbożowe zajmują ¼ talerza zdrowego żywienia. Według naukowców i dietetyków należy jeść co najmniej trzy porcje dziennie produktów tego rodzaju łącznie o ciężarze 90 gramów. Produkty zbożowe to przede wszystkim: ciemne pieczywo, kasze, płatki owsiane, makarony. Ta grupa pokarmów dostarcza organizmowi węglowodanów złożonych oraz błonnika.

Kolejną część talerza zdrowego żywienia zajmują produkty białkowe. Zajmują one ¼ jego powierzchni. Zalecane do spożycia produkty białkowe to przede wszystkim: ryby, jaja, drób, nasiona roślin strączkowych takie jak: groch, fasola, soja, bób, ciecierzyca, soczewica, a także przetwory mleczne, mleko, orzechy.

Błędy w diecie popełniane przez większość Polaków

dieta na wzmocnienie odporności

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego wskazał najczęściej popełniane błędy w diecie Polaków. Są nimi nadmierne spożycie:

  • soli,
  • cukru i słodzonych napojów,
  • mięsa głównie czerwonego i przetworów mięsnych takich jak: boczek, kiełbasy i inne wędliny,
  • produktów przetworzonych z dużą zawartością soli, cukrów i tłuszczów, między innymi słonych przekąsek, fast foodów, w których znajdują się szczególnie szkodliwe dla zdrowia tłuszcze trans, batonów, herbatników, wafelków.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego wskazał również produkty, których Polacy powinni spożywać więcej, są nimi:

  • produkty zbożowe z pełnego przemiału takie jak: kasze, makarony razowe, płatki owsiane, pieczywo razowe,
  • różnokolorowe warzywa i owoce z przeważającą ilością warzyw,
  • rośliny strączkowe bogate w białko takie jak: fasola, groch, soczewica, bób, ciecierzyca, które mogą być doskonałym zamiennikiem mięsa,
  • ryby przede wszystkim morskie takie jak: łosoś, śledź, morszczuk, makrela, sardynka, dorsz przynajmniej dwa razy w tygodniu, gdyż są źródłem kwasów nienasyconych omega-3, chroniących przed miażdżycą, zawałem serca i udarem mózgu,
  • produktów mlecznych również fermentowanych i niskotłuszczowych,
  • orzechów i nasion między innymi dyni i słonecznika.

Dieta powinna być uzupełniona o tłuszcze pochodzenia roślinnego na przykład oleje. Ryzyko przedwczesnego zgonu wzrasta wraz z ilością spożywanego przetworzonego mięsa. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego zaleca ograniczenie spożywania mięsa czerwonego i jego przetworów na rzecz drobiu, ryb, nasion roślin strączkowych oraz jaj.

Komu może się przydać talerz zdrowego żywienia?

Talerz zdrowego żywienia powinien stanowić podstawę zdrowej diety i zalecany jest osobom, które pragną prowadzić zdrowy styl życia, a także pragnącym zmienić swoje nawyki żywieniowe. W przypadku małej skuteczności stosowania zaleceń dotyczących zdrowej dla organizmu diety jedyną, skuteczną i długoterminową metodą walki z otyłością jest leczenie chirurgiczne w https://www.kcmclinic.pl/. Dzięki tej metodzie pacjenci mają nie tylko szansę na uzyskanie zdrowszego wskaźnika masy ciała, ale również na zmianę stylu życia.