Powrót do sprawności. Co robić po operacji cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka jako jednostkę chorobową przedstawioną przez doktora Phalena, który był na początku XX wieku amerykańskim ortopedą.
Swoje doświadczenia związane z tą chorobą zawarł w publikacjach ogłoszonych w latach sześćdziesiątych XX wieku. Obecnie zespół cieśni nadgarstka należy do najczęściej występujących neuropatii, która pojawia się na skutek ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Objawia się drętwieniem, mrowieniem i bólem okolic kciuka, palca wskazującego i środkowego, które regulowane są przez nerw pośrodkowy. Zwykle dotyczy ręki dominującej, przeciążonej wykonywaniem codziennych czynności.
Czym jest zespół cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka jest zwyrodnieniem występującym na skutek ucisku nerwu pośrodkowego w kanale nadgarstka. Nadgarstek tworzy wiele stawów, dzięki którym możemy ruszać dłonią, a jego kanał ma kształt tunelu. Ściany tunelu tworzą kości oraz więzadło poprzeczne. To właśnie w jego wnętrzu znajduje się nerw pośrodkowy oraz ścięgna zginaczy palców, które są ciasno ułożone, dlatego w przypadku jakiegokolwiek obrzęku, stanów zapalnych pojawia się ucisk na nerw, powodujący jego niedokrwienie.
Przyczyny pojawienie się zespołu cieśni nadgarstka
Zespół cieśni nadgarstka może pojawić się w każdym wieku, choć najczęściej dotyka osoby po 50 roku życia, ale na te dolegliwość skarżą się również młodzi ludzie. Przyczyn jej pojawienia się może być wiele, między innymi:
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- zbyt długa praca na komputerze,
- długotrwała praca z myszką komputerową,
- gra na instrumencie muzycznym,
- trzymanie kierownicy w nieprawidłowy sposób,
- ciąża u kobiet,
- powikłanie po urazach nadgarstka, stłuczeniach lub złamaniach,
- choroby takie jak: cukrzyca lub niedoczynność tarczycy.
Kobiety zapadają na tę chorobę zdecydowanie częściej niż mężczyźni. Zastosowanie odpowiedniego leczenia pozwala na powrót do zdrowia.
Kiedy konieczna jest operacja zespołu ciesni nadgarstka?
Operacja zespołu cieśni nadgarstka jest konieczna wtedy, gdy ostrzyknięcie go sterydami i odciążenie na kilka tygodnia nie daje spodziewanego efektu, a badanie EMG wykaże uszkodzenie nerwów. Lekceważenie tej dolegliwości grozi utratą sprawności dłoni. Operacja metodą endoskopową lub otwartą niesie ze sobą małe ryzyko powikłań. Trwa zazwyczaj od 20 do 40 minut. Przeprowadza się ją w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym.
Na czym polega leczenie operacyjne metodą otwartą?
Ze względu na to, że kanał nadgarstka nie jest zbudowany identycznie u każdej osoby, lekarze uważają, że metoda otwarta z ostrożnym preparowaniem daje lepsze wyniki oraz mniej powikłań pooperacyjnych. W trakcie operacji tą metodą można wyróżnić kilka etapów. Pierwszym z nich jest wykonanie niewielkiego nacięcia, które nie przekracza długości 5 centymetrów w linii naturalnego fałdu skórnego i odśrodkowo od osi czwartego palca.
Po rozpreparowaniu tkanki podskórnej uwidoczni się powięź dłoniowa, a po jej przecięciu struktury kanału nadgarstka. Po zlokalizowaniu wszystkich struktur w szczególności nerwowych lekarz przystępuje do przecinania troczka. Po jego przecięciu dokonuje oglądu struktur kanału nadgarstka i wykonuje inne czynności w celu jego naprawy, na przykład odbarczenie zrostów. Kolejną czynnością jest zamknięcie rany i zszycie powłok, co ma duży wpływ zarówno na efekt kliniczny, jak i kosmetyczny.
Jak wygląda leczenie operacyjne metodą endoskopową?
Wykonując operację metodą endoskopową lekarz dokonuje mniejszego nacięcia skóry w okolicach nadgarstka, zwykle jego długość nie przekracza jednego centymetra. Operacja może być wykonana również z dwoma nacięciami. Następną czynnością jest wprowadzenie mikrokamery oraz mikronarzędzi chirurgicznych. Dzięki kamerze operator widzi miejsce zabiegu i przecinając więzadło poprzeczne uwalnia od ucisku nerw pośrodkowy, a przecięty troczek zginaczy zabliźni się z czasem.
Jakie powikłania mogą wystąpić po operacji zespołu cieśni nadgarstka?
Każdy zabieg operacyjny wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań. W trakcie zabiegu może dojść zwykle z błędu lekarza do uszkodzenia naczyń lub nerwów w obszarze poddanym operacji. Już po samym zabiegu może pojawić się temperatura, zaczerwienienie oraz obrzęk okolicy nadgarstka. Rozejście się rany, skutkuje przedłużającym się gojeniem. Kolejnym powikłaniem jest przedłużający się ból okolic nadgarstka. Najpóźniej pojawiającym się niekorzystnym efektem operacji jest pojawienie się zmian bliznowatych w obrębie rany pooperacyjnej zarówno skórnej, jak i głęboko w tkankach dłoni lub powstanie grubej blizny, co skutkuje nawrotem drętwienia ręki i bólu nadgarstka.
Jak powrócić do sprawności po operacji zespołu cieśni nadgarstka?
Tuż po operacji ręka na pewno będzie obolała i nie należy jej w pełni używać. Po zabiegu metodą otwartą musi być unieruchomiona przez około 2 do 3 tygodni. Natomiast metoda endoskopowa nie wymaga unieruchomienia dłoni. Już dobę po operacji można wykonywać delikatne czynności, a powrót do pracy i pełnej aktywności jest możliwy po okresie od 3 do 4 tygodni w sytuacji, gdy zabiegowi poddana była ręka dominująca. W innym przypadku można wrócić do aktywności zdecydowanie szybciej, nawet w przeciągu tygodnia. Jeśli pacjent wykonuje ciężka pracę, wymagającą użycia obydwu rąk do na przykład dźwigania, to czas powrotu wydłuża się do 2 miesięcy.
Kiedy można rozpocząć rehabilitację po zabiegu?
Rehabilitację i fizjoterapię zespołu cieśni nadgarstka po zabiegu można rozpocząć niemal natychmiast. Polega ona na masażu mięśni dłoni i przedramienia, połączonego z ćwiczeniami, których celem jest usprawnienie ręki. Niezwykle korzystnie działa i przyspiesza powrót do zdrowia i pełnej aktywności fizykoterapia, szczególnie zabiegi dokonywane ultradźwiękami lub krioterapia. Po wygojeniu się blizn należy podjąć pracę nad ich mobilizacją w celu uniknięcia powstawania zrostów międzytkankowych.
