Jak tablice sensoryczne wspierają procesy kognitywne u dzieci?

Tablice sensoryczne stały się popularnym narzędziem edukacyjnym, które nie tylko przyciąga uwagę dzieci, ale także aktywnie wspiera ich rozwój kognitywny i sensoryczny. Wykorzystanie takich tablic może być cenne w kontekście rozwoju dziecka, zwłaszcza w obszarach takich jak myślenie, pamięć, uwaga, logiczne rozumowanie, kreatywność i integracja zmysłów.

Czym są tablice sensoryczne?

Tablica sensoryczna to płyta z różnorodnymi elementami do manipulacji, takimi jak zamki, suwaki, przyciski, tekstury, lustra, kółka do przekręcania i wiele innych. Dzieci mogą interaktywnie pracować z różnymi elementami, poznając w ten sposób różne tekstury, kształty i działania.

Wspieranie procesów kognitywnych

• Tablice sensoryczne stanowią istotny środek do rozwijania różnorodnych umiejętności kognitywnych u dzieci. Poniżej prezentujemy, jak te narzędzia wspierają kluczowe aspekty kognitywistyki:
• Myślenie i logiczne rozumowanie: Dzięki różnorodnym elementom tablic sensorycznych, dzieci uczą się rozumować przyczynowo-skutkowo. Na przykład, obserwując konsekwencje przesunięcia suwaka czy przekręcenia koła, dzieci rozumieją związki przyczynowo-skutkowe. Tablica sensoryczna stymuluje także umiejętność rozwiązywania problemów, gdyż dzieci eksperymentują z różnymi elementami, aby osiągnąć pożądany efekt.
• Pamięć: W trakcie zabawy z tablicą, dzieci muszą zapamiętywać lokalizacje i funkcje różnych elementów. Mogą to robić poprzez powtarzanie pewnych działań, co w efekcie prowadzi do wzmocnienia pamięci operacyjnej. Długość zabawy z tablicą może także promować rozwój pamięci długotrwałej, ponieważ dzieci uczy się zapamiętywać, które elementy przyniosły im najwięcej satysfakcji w przeszłości.

• Uwaga: Dzięki bogactwu i różnorodności elementów, tablica sensoryczna wymaga od dzieci skupienia i koncentracji. Dzieci uczą się, jak przełączać swoją uwagę pomiędzy różnymi elementami, co stymuluje rozwój zdolności wielozadaniowości. Co więcej, poszczególne zadania, takie jak manipulowanie małymi częściami, wymagają precyzyjnej uwagi i cierpliwości.
• Rozpoznawanie wzorców: Często tablice sensoryczne zawierają powtarzające się elementy czy tekstury, co pozwala dzieciom na trenowanie rozpoznawania wzorców. Wzory te mogą być związane z kolorami, kształtami lub ruchem, co wspiera rozwój abstrakcyjnego myślenia.
• Przestrzenne rozumowanie: Manipulowanie trójwymiarowymi obiektami na tablicy sensorycznej wspiera rozwój przestrzennego rozumienia. Dzieci uczą się orientacji w przestrzeni, a także pojęć takich jak „nad”, „pod”, „obok”, poprzez praktyczną interakcję z elementami tablicy.

Korzystając z tablic sensorycznych, dzieci nie tylko bawią się, ale także aktywnie rozwijają swoje zdolności kognitywne w wielu obszarach, co może być nieocenione w późniejszych etapach edukacji.

Stymulacja kreatywności i wyobraźni

Korzystając z tablic sensorycznych, dzieci nie tylko uczą się podstawowych umiejętności, ale również stymulują swoją kreatywność i wyobraźnię. Elementy tablicy mogą inspirować do tworzenia własnych historii lub scenariuszy, gdzie suwak może stać się dźwignią w maszynie, a tekstura materiału może przypominać skórę egzotycznego zwierzęcia.

Tablice sensoryczne a integracja zmysłowa

Integracja zmysłowa odgrywa kluczową rolę w rozwoju dziecka, pomagając mu przetwarzać i interpretować informacje płynące z otoczenia za pomocą różnych zmysłów. Tablice sensoryczne są niezwykle wartościowym narzędziem w wsparciu tego procesu. Oto, jak tablice sensoryczne wspomagają integrację zmysłową:

• Stymulacja wielozmysłowa: Tablice sensoryczne angażują wiele zmysłów jednocześnie. Dziecko ma okazję doświadczyć różnorodnych tekstur (zmysł dotyku), obserwować kolorowe elementy i różnorodne kształty (zmysł wzroku) czy słuchać dźwięków wydawanych przez niektóre elementy tablicy (zmysł słuchu). Taka wielozmysłowa interakcja pomaga w lepszym koordynowaniu i integrowaniu informacji z różnych kanałów sensorycznych.
• Rozwój propriocepcji: Niektóre elementy tablicy wymagają większej siły do manipulacji, podczas gdy inne potrzebują delikatności. Poprzez tę interakcję, dzieci uczą się poznawać własne ciało, jego siłę i pozycję w przestrzeni.
• Wsparcie dla zmysłu równowagi: Chociaż tablice sensoryczne są głównie stacjonarne, manipulowanie różnymi elementami, zwłaszcza tymi, które wymagają koordynacji obu rąk, może wspierać zmysł równowagi i koordynację.
• Zwiększenie świadomości sensorycznej: Dzięki różnorodnym doświadczeniom z tablicą sensoryczną dzieci uczą się rozpoznawać i nazywać różne wrażenia sensoryczne, co prowadzi do lepszego zrozumienia własnych preferencji i reakcji na bodźce zewnętrzne.
• Redukcja nadwrażliwości lub niedowrażliwości sensorycznej: Dla dzieci z trudnościami w zakresie przetwarzania sensorycznego, tablice sensoryczne mogą stanowić bezpieczne narzędzie do eksploracji różnych bodźców, pomagając im stopniowo adaptować się do różnorodnych wrażeń.

Wspomaganie integracji zmysłowej poprzez tablice sensoryczne jest nie tylko korzystne dla dzieci z trudnościami w przetwarzaniu sensorycznym, ale także dla wszystkich maluchów, które przechodzą przez kluczowe etapy rozwoju. Tablice sensoryczne pomagają w zrozumieniu otaczającego świata i lepszej adaptacji do niego.

Przykłady działań wspierających rozwój twórczego myślenia

Niektóre elementy tablic sensorycznych, które mogą stymulować kreatywność i rozwój twórczego myślenia to:

• Lustra – zachęcają do eksperymentowania z odbiciami i obserwowania zmieniających się kształtów.
• Tekstury – różne materiały mogą inspirować dzieci do tworzenia opowieści czy wyobrażania sobie różnych środowisk.
• Elementy ruchome – mogą być używane do tworzenia prostych mechanizmów lub maszyn.

Podsumowując, tablica sensoryczna jest nie tylko źródłem zabawy, ale również ważnym narzędziem edukacyjnym, które może wzbogacić procesy kognitywne dziecka i pobudzić jego kreatywność. Warto włączyć ją w codzienne aktywności edukacyjne młodszych dzieci.